مهارت ها و روش های تمرین خوانندگی و آواز

 

مهارت ها و روش های تمرین خوانندگی و آواز اشاره به نکات مهمی دارد که باید یک هنرجو در هنگام تمرینات و یادگیری توجه نماید. بخشی از این تمرینات حاصل تجارب شخصی نگارنده (حبیب الماسیان ) است.

 تمرین بسیار، مداوم و صحیح :

اولین نکته مهم و قابل اشاره این است که یک هنرجو در ابتدا باید قبل از کلاس و در طول هفته گوشه یا تصنیف مورد نظر را بارها و بارها  تمرین کند. گفته می شود که حافظه بلند مدت ما در اثر تکرار مداوم هر گونه مطلب یا موضوعی، به مراتب بهتر می تواند  به خاطر بسپارد. بنابراین صرف اینکه در یک و دو روز مانده به کلاس آن هم با عجله به تمرین پرداخت،روش صحیحی محسوب نمی شود و در طولانی مدت نتیجه خوبی در بر ندارد.

نکته بعدی به کارگیری تمرین های صحیح است. شاید رعایت این نکته بهتر از پرهیزهای غذایی باشد که دائما مورد توجه خوانندگان است ( هرچند که آن را  هم نباید نادیده گرفت ) و عدم رعایت آن صدمات زیادی به حنجره وارد می سازد. بنابراین  لازم است گلو درهنگام تمرینات زیاد دائما مرطوب نگه داشته شود. از جیغ و فریاد،  شدیدا پرهیز گردد . و قبل از خواندن گوشه های بالا  (مانند گوشه اوج) تمرینات آمادگی و گرم کردن صدا یا warm up انجام شود.

هنر گوش دادن :

هنر گوش دادن
هنر گوش دادن

اغلب ما ایرانی ها در زندگی روزمره از این هنر و مهارت غافلیم. همیشه سعی داریم که خودمان بیشتر حرف بزنیم تا اینکه گوش کنیم، بیشتر حوصله حرفهای دیگران را نداریم و گاه و بیگاه حرف طرف مقابل خود را قطع می کنیم، بنابراین چیز کمتری یاد می گیریم ، باعث سوء تفاهم و خلاصه اینکه دچار اشتباهات کلامی بیشتری می شویم.

حال برای یک هنرجوی موسیقی و آواز  بدست آوردن این مهارت از دو جنبه مهم است، اول اینکه در شخصیت او تاثیر بسزایی به جا می گذارد و دوم اینکه در درک موسیقی و ظرایف آن بهتر موفق می شود. به خاطر دارم که استاد شاکری همیشه به هنرجویان گوش زد می کردند که هیچگاه  گوشه ها را با کم توجهی گوش نکنند، بطور مثال اگر  هنرجو تشنه است یا گرسنه یا باید به شخصی تلفن بزند، خلاصه اینکه در هر وضعیتی که باعث عدم تمرکز او می گردد  نباید به تمرین بپردازد.

هم چنین هنرجو لازم است ششدانگ حواس خود را در سر کلاس و به هنگام تمرین به موضوع مورد نظر معطوف کند. اگر استاد از او ایرادی گرفت، تمرکز خود را از دست ندهد و عینا و فورا  بدون فکر کردن و مکث اضافی گوشه را تکرار کند و  بیهوده کلام استاد را قطع ننماید.

 آماده سازی و گرم کردن صدا

بهتر است که همیشه صدایتان را به این ترتیب گرم کنید: ابتدا رنج میانه صدا، سپس رنج پایین صدا و در آخر رنج بالای صدا و دوباره به رنج میانه برگردید. همیشه برای هر رنج صدایی ۱۰ دقیقه زمان بگذارید و اگر صدایتان خسته است، زیاد به آن فشار نیاورید. هنگام گرم کردن صدا همیشه به رنجی برگردید که برایتان راحت تر است و بعد از چند دقیقه دوباره امتحان کنید.

سعی کنید با صدای خودتان بخوانید :

خیلی مهم است که در ابتدا به تفاوت تقلید و ادا در آوردن و یا به بیانی دیگر فرم دان به صدا توجه و دقت داشته باشیم. بسیاری ار علاقه مندان به آواز به جای تقلید از روش و سبک خواننده مورد علاقه خود  به ادا درآوردن و فرم دادن صدای خود می پردازند.بنابراین باید بین این دو مقوله تفاوت قایل شد و از یک استاد متبحر راهنمایی خواست.

بنابراین در هنگام تمرین با خواننده ی مورد علاقه خود هم خوانی کنید  ولی این موضوع را در نظر داشته باشید که صدای شما با صدای خواننده مورد علاقه شما تفاوت دارد و با تقلید نادرست قطعا هیچ پیشرفتی حاصل نمی شود.  در نتیجه همیشه با صدای خودتان بخوانید.

نکته مهم: وظیفه هنرجو خصوصا مبتدی ، تقلید صِرف و رعایت ظریف ترین نکات در هنگام تمرین است . خلاقیت و نوآوری در ابتدای امر نه تنها مفید نیست بلکه غیر قابل قبول است . لازم است هنرجو پس از طی کردن مقدمات به خلاقیت فکر کند و حتی این امر بعدها  بسیارلازم و ضروری به نظر می رسد اما در مراحل اولیه باید از این کار اجتناب کند.

صبر و حوصله در انجام تمرینات :

  نکته مهم دیگر، داشتن صبر و حوصله ی زیاد و عدم توقع بیجا از خود است . بعضا مقایسه های بیجا و تقلید های ناشیانه انگیزه ما را کم کرده و ما را از ادامه راه منصرف می سازد ، خصوصا درمورد تحریر دادن که یکی از قسمتهای تکنیکی و دشوار آواز ایرانی است، هنرجو باید با تمرینهای زیاد این مهارت را کسب کند؛ به قول استاد شاکری حنجره شما باید مثل تکه سنگی که از بالای رودخانه به سمت پایین غلت می خورد، به مرور صیقل داده شود و ناصافیها و نخراشیدگی ها رفع گردد تا به یک قلوه سنگ صاف تبدیل گردد .

یاداشت برداری در کلاس :

یادداشت برداری در کلاس
یادداشت برداری در کلاس

 این وظیفه ی خود هنرجو است که همیشه قلم و کاغذ آماده به همراه داشته باشد و نکات ارزنده استاد را درباره قسمتهای مانوری گوشه ها، چگونگی انجام  مدگردانی ها به دستگاهای مختلف را یادداشت کند . لازم است حتی نام شاعر و وزن عروضی را در بالای شعر  یادداشت نماید.

حفظ و درک اشعار :

هنرجویی موفق تر خواهد بود که در ابتدا به معنای اشعار توجه کند،از وزن شعر  آگاهی داشته باشد، سبک شعری آن را بداند، شاعرش را بشناسد ، از درست نوشتن شعر اطمینان حاصل کند، به زیرو بم های آن وقوف یابد و شعر به صورتی برای او درآید که زبان حال خود او باشد و  به اصطلاح با آن حرف بزند. و به علاوه  در هنگام درس جواب دادن  از روی نوشته نخواند زیرا این کار ذهن را تنبل می کند و تمرکز را بهم می زند .

گوش دادن به آوازهای قدیمی:

گوش دادن به آثار گذشتگان هرچند که نوارهای مورد نظر از کیفیت بالایی برخوردار نباشند گویی ما را با سرچشمه پیوند می دهد و گوش دادن به آوازهای قوی درعوض آوازهای ضعیف و یا تقلیدهای دست چندم  به حس موسیقایی ما خدشه وارد میکند.  بنابراین باید به گوش خود احترام بگذاریم و بهترین کارها را با مشورت  استاد و سایر اساتید  انتخاب کرده و به دقت گوش دهیم .

حضور به موقع درسر کلاس :

عدم رعایت این مسئله علاوه بر این که نظم یک کلاس و تمرکز استاد و سایرین را به هم می زند، ( در صورت برگراری کلاس جمعی)  هم چنین باعث ایجاد دلهره، استرس، عدم تمرکز و در نتیجه گرفتگی صدا  می گردد و آنوقت حتی اگر در طول هفته هم تمرینهای بسیار خوبی را انجام داده باشید نمی توانیم آواز خوبی را در سر کلاس ارایه دهیم .

ورزش کردن، کوه پیمایی و طبیعت گردی

طبیعت گردی
طبیعت گردی

تمرینات ورزشی علاوه بر سلامت جسمانی باعث تقویت قوای فکری ما می گردد و نفس یک خواننده را زیاد می کند. خصوصا از بین ورزشها، کوهنوردی تاثیر عمیقی بر روحیه یک هنرمند و ارتباط او با طبیعت بر جا می گذارد. جدای از این ویژگی ها طبیعت می تواند محل خوبی برای تمرینهای یک هنرجو تبدیل گردد و هنرجو با فاصله گرفتن از محیط های شهری درفضای باز آزادانه می تواند به تمرین بپردازد.

توجه به تغذیه و مصرف آب

شاید یکی از پرحاشیه ترین موضوعات برای هنرجویان آواز موضوع نوع تغذیه است. بعضی اوقات حساسیت های خیلی زیاد باعث دردسر و ایجاد مشکلاتی برای صدا و حنجره خواننده می شود. هر گونه افراط و تفریطی در این زمینه توصیه نمی شود. لازم به ذکر است که هر چند که خوردن روزانه آب برای صدای شما خوب است، اما ۱-۲ ساعت قبل از خواندن مصرف هرگونه خوردنی و آشامیدنی را قطع کنید.

اعتماد بنفس در خوانندگی

اعتماد به نفس در خوانندگی
اعتماد به نفس در خوانندگی

نکته جالبی از استاد شجریان خواندم که اذعان می کردند در مقابل استادانشان سعی می کردند حتی بهتر آواز می خواندند. برعکس بسیاری از ما که در مقابل استاد خود به اصطلاح دست پاچه و هول می شویم، اتفاقا ایشان خیلی راحت با این موضوع بر خورد می کردند.

نویسنده : حبیب الماسیان

منبع: www.musighar.com

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن