تصنیف و ترانه

معمولترین و رایج ترین قطعات ساخته شده تصنیف است. اصطلاح تصنیف در سدههای هشتم و نهم هجری قمری بجای قول و غزل به کار می رفته است. قول و غزل از انواع اشعاری که دارای وزن عروضی بوده اند تشکیل شده که با الحان موسیقی می توانستند آنها را بخوانند .

تصنیف و ترانه دو واژه ی تقریبا مترادف هستند. اگر بخواهیم بین این دو تفکیک قائل شویم ، شاید بتوان گفت که ترانه ، نوع سبک تر و شادِ تصنیف است، مانند ترانه های محلی هر دو فرم تصنیف و ترانه که مانند ضربی خوانی از خواندن کلام با ریتم های معین حاصل می شوند ، طول زمانی نسبتا کوتاه دارند ( حداکثر چهار تا پنج دقیقه) و بر حسب محتوای کلامشان ( که البته روی موسیقی نیز اثر می گذارد) به انواع عاشقانه ، عرفانی ، اجتماعی ، سیاسی ، شاد ، فکاهی ، انتقادی و غیره قابل تفکیک هستند.

بنابراین در موسیقی تصنیف، عبارت است ازآهنگهای کوتاهی که همواره با شعر توام بوده و کلمات روی مضامین و معانی خاص ساخته شده باشد .
استاد خالقی هم در این باره می گویند  :  « کلمات تالیف و تصنیف ، علاوه بر معنای خاصی که در جمع آوری مطالب و نگارش کتب داشته ، در مورد ترکیب کردن و ساختن آهنگها نیز بکار رفته است . در موسیقی تصنیف عبارت از آهنگهای کوتاهیست که همواره با شعر توام بوده  و کلمات آن روی مضامین خاصی ساخته شده و گاهی هم از حوادث و اتفاقات زمانه بحثی مختصر کرده و جنبه ی انتقادی داشته است … .

تصنیف خواندن هم، مثل آواز خوانی [ نقل است آنهائیکه صدایشان بلند بوده و تحریر داشته است آوازمی خوانده اند وبعضی ازخوانندگان نامی تصنیف خواندن و اجرای آهنگ های ضربی را امری ساده تصور می کرده اند ] تخصص ومهارت می خواهد و ازهمه مهمتر باید تصنیف خوان ، قوه تشخیص ضرب را داشته باشد که در موقع خواندن ، وزن را  از دست ندهد و باصطلاح معروف از ضرب خارج نشود به همین جهت خوانندگانی که استعداد این کار را داشته اند اول به نواختن تمبک آشنا شده اند که در موسیقی ما پایه وزن است و آهنگهای ضربی را با کمک این آلت موسیقی تمرین کرده اند تا به تدریج به وزنهای مختلف آشنا شده و از عهده خواندن نغمه های وزن دار ، ضمن نواختن تمبک برآمده اند . برخی از آنها هم در این کار مهارت یافته ، استاد فن ضرب و تصنیف شده اند … » .

 رِنگ

ساختار رِنگ با پیش‌درآمد شباهت دارد و همچون پیش‌درآمد ساختار ملودیک (آهنگین) خود را از درآمد و چند گوشه مهم دستگاهی که برای آن ساخته شده به دست می‌آورد. رنگ عموماً در ۸/۶ سریع است و در انتهای اجرای دستگاهی موسیقی نواخته می شود .

استاد علینقی وزیری از رنگ به عنوان موسیقی موزون برای رقص نام برده اند ، که  انبساط یافته و ایجاد اوزان مختلف که یکی از غریزه های برجسته شرقیان است ،  همچنین رنک ،  موسیقیهای ارکستری و سمفونیک را رونق داده است که می توان گفت موسیقی شادمان ایران همین است .

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن